Wie zijn dan die 'stewards'?
Wel, er zijn veel opties mogelijk. De keuze voor steward-ownership gaat samen met de beslissing over wie stemrechten mag bezitten. De leidende vraag klinkt ongeveer zo:
“Welke individuen dragen ondernemend bij aan het idee, nemen de volledige verantwoordelijkheid voor het bedrijf en zijn qua vaardigheden en waarden geschikt om mede-eigenaar te worden?”
Steward-owned bedrijven hanteren een veelheid aan verschillende benaderingen voor de verdeling van stemrechten, individueel gekozen en geïmplementeerd door het bedrijf in hun juridische DNA.
Het principe van Zelfbestuur bepaalt dat alleen mensen die nauw verbonden zijn met het bedrijf het stuur van het bedrijf kunnen overnemen. Zij controleren de stemrechten, als steward-owners.
In tegenstelling tot gangbare eigendomsmodellen kunnen stemgerechtigde aandelen niet speculatief worden verkocht of automatisch worden geërfd door individuen. In plaats daarvan worden ze, op basis van vooraf vastgestelde principes, in vertrouwen overgedragen aan personen die nauw verbonden zijn met het bedrijf.
Uiteindelijk heeft elk bedrijf zijn eigen unieke cultuur, en dat geldt ook voor de eigendomsstructuren.
Welke persoon (personen) moet(en) steward-owner(s) worden?
Veel bedrijven besluiten dat steward-owners uitsluitend de algemeen directeuren zijn. Anderen kiezen voor een meer democratische benadering (hoewel de meeste steward-owned bedrijven een meritocratische in plaats van een hyperdemocratische benadering gebruiken).
Een van de meest gebruikte criteria bij het definiëren van een rentmeester is: "de persoon moet gedurende een bepaalde periode voor het bedrijf werken, en wel minstens X jaar/maanden"
Stewards - Veel opties zijn mogelijk
Maar, zoals bij elke oprichting, blijft de vraag: Hoe moeten stemrechten worden verdeeld? Moeten stemrechten in handen zijn van één persoon, enkele individuen, alle leden, of blijven ze altijd bij bepaalde groepen mensen?
Een vraag waar we de laatste tijd veel aan hebben gewerkt.
We onderscheiden ongeveer zes veelvoorkomende typologieën:
[1] (Gesloten) Vaste Oprichters: Een beperkte groep Stewards, met een sterke focus op de oprichters.
[2] Bron / Bewaker: Extra stemrechten voor de ‘bron’ van het bedrijf, die fungeert als bewaker van de visie.
[3] Groeiende Vertegenwoordigers: Naarmate het bedrijf groeit, neemt het aantal Stewards proportioneel toe.
[4] Externe Blik: Een deel van de stemrechten wordt toegewezen aan individuen of non-profits die hetzelfde doel delen en/of cruciale expertise hebben.
[5] Open Einde: Stewards worden vertrouwd om hun eigen pad verder te bepalen.
[6] Verkiezing van Iedereen (binnen criteria): Binnen een afgesproken kader kan iedereen een Steward worden, vaak met verkiezingen en termijnen als logische uitkomsten.
Of – zoals je misschien verwacht – soms is het een slimme combinatie van meerdere.
Wie moeten de Stewards zijn?
Het blijft een uitdagende vraag. Om het voor jou als leider gemakkelijker te maken om te visualiseren, laten we de vraag herformuleren: Als jij er niet meer bent, wie zou dan het meest geschikt zijn om de stemrechten van dit bedrijf uit te oefenen?
Wie worden het meest afgestemd en capabel geacht om het bedrijf te leiden?
Laten we erover nadenken.